بازار آتی کالا بازاری است که در آن طبق قرارداد، فروشنده و خریدار یک کالا متعهد می‌شوند در سررسید معین (در آینده)، مقدار مشخصی از آن کالا را با استانداردهای از قبل تعیین‌شده و با قیمت توافق‌شده معامله کنند. به بیان دیگر تمامی توافق‌ها در زمان حال، اما معامله در زمان آینده صورت می‌گیرد.

فرض کنید قصد دارید ۳ ماه آینده کالایی را خریداری کنید، اما در حال حاضر مبلغ کافی برای خرید آن کالا را ندارید و از طرف دیگر نگران هستید که قیمت کالای مورد نظرتان تا ۳ ماه آینده رشد قیمت داشته باشد و مجبور شوید در آن زمان به قیمت گران‌تری آن را خریداری کنید.

از طرف دیگر فرض کنید که اکنون محصولی دارید و می‌خواهید ۳ ماه آینده آن را بفروشید، اما نگرانید که قیمت آن کاهش یابد.

در چنین مواقعی چه می‌کنید؟

قرارداد آتی کالا این امکان را برای شما فراهم می‌کند که بتوانید کالایی را در حال حاضر و با یک قیمت مشخص و برای زمانی معین در آینده خریداری کنید یا بفروشید.

بدون آنکه هزینه آن را در زمان عقد قرارداد پرداخت کنید و بدون آنکه اکنون آن کالا را داشته باشید می‌توانید آن را بفروشید.

1- نقره

2- پسته

3- زیره سبز

4- زعفران رشته‌ای بریده ممتاز (نگین)

5- زعفران رشته‌ای درجه یک (پوشال معمولی)

افرادی که در بازار آتی فعالیت می‌کنند در سه دسته زیر قرار می‌گیرند:

• افرادی که قصد دارند در آینده کالایی را خریداری کنند و نگران افزایش قیمت آن هستند.
• افرادی مانند کشاورزان که در آینده قصد فروش کالای خود را دارند و نگران کاهش قیمت آن هستند.
• اشخاصی که نه قصد خرید کالا را در آینده دارند و نه در حال حاضر کالایی برای فروش دارند و صرفا می‌خواهند با پیش بینی صحیح تغییرات قیمت‌ها، در این بازار سود به دست آورند.

اهرم مالی : در بازار آتی با یک سپرده اولیه اندک می توان معادل کل ارزش دارایی تعهد شده، کسب سود یا زیان نمود.

At risk: کسی که موجودی حساب عملیاتی آن کمتر از وجه تضمین اولیه شود.

Margin call: کسی که موجودی حساب عملیاتی آن کمتر از حداقل وجه تضمین شود

دارایی پایه

قیمت قراردادهای آتی از یک دارایی که به آن دارایی پایه می‌گویند، مشتق می‌شود. به همین دلیل نیز قراردادهای آتی را یکی از ابزارهای بازار مشتقه می دانند. مثلا قراردادهای آتی می‌توانند بر روی محصولات کشاورزی منتشر شوند که در این صورت آن محصول کشاورزی، دارایی پایه قرارداد آتی نامیده می‌شود.

موقعیت تعهدی خرید/ فروش

موقعیت تعهدی است که مشتری با اتخاذ آن، متعهد به خرید/فروش سهم پایه در سررسید قرارداد با قیمت توافق شده میشود.

موقعیت تعهدی باز

موقعیت تعهدی است که مشتری نسبت به ایفای تعهدات موضوع آن همچنان ملتزم است.

تاریخ سررسید

همان روز موعودی است که معامله انجام می‌شود. امکان انجام معامله در تاریخی به جز تاریخ سرسید وجود ندارد.

اندازه قرارداد

حجمی از دارایی که در هر قرارداد معامله می‌شود را گویند. مثلا در قرارداد آتی زعفران حجم هر قرارداد ۱۰۰ گرم می‌باشد. اگر خریدار ۵ قرارداد آتی زعفران را بخرد در واقع ۵۰۰ گرم زعفران خریده است.

گواهی آمادگی تحویل

سندی است که در تا زمان سررسید (از سه روز کاری قبل از روز سررسید تا یک ربع پس از پایان معاملات روز آخر معاملات)توسط خریدار و فروشنده "قرارداد آتی" و به منظور آگاهی اتاق پایاپای از آمادگی وی جهت تحویل کالا در قالب فرمهای بورس ارائه میگردد.

وجه تضمین

وجهی است که از طرفین قرارداد آتی برای جلوگیری از امتناع از انجام قرارداد آتی، در قالب شرط ضمن عقد، دریافت میشود که میزان آن در مشخصات هر قرارداد آتی تعیین میشود. در طول دوره قرارداد(حتی در صورت تغییر در قیمت سهم پایه) این مبلغ ثابت باقی میماند. در بورس تهران وجه تضمین اولیه حدود 20 درصد ارزش قرارداد با قیمت پایه اولین روز معاملاتی است که اهرمی 5 برابری را ایجاد میکند. البته این نسبت در طول دوره قرارداد به علت تغییرات قیمت آن محصول، دستخوش تغییر شده و میتواند درجه اهرم را کاهش یا افزایش دهد.

قیمت تسویه روزانه

این عدد میانگین قیمت معاملات انجام شده برای هر قرارداد در نیم ساعت پایانی آخرین جلسه معاملاتی در هر روز است. قیمت تسویه روزانه به عنوان مبنای قیمت برای معاملات روز بعد استفاده می‌شود. این عدد را می‌توان معادل قیمت پایانی در بازار اوراق بهادار در نظر گرفت.

حد نوسان قیمت روزانه

میزان نوسان مجاز قیمت در هر روز معاملاتی ۵٪ قیمت تسویه روز قبل می‌باشد. در نتیجه امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر یا پایین‌تر از این محدوده وجود ندارد.

بازار آتی در یک دوره پیش گشایش 30 دقیقه ای تشکیل شده و سپس حراج تک قیمتی و پس از ان حراج پیوسته از ساعت 10:30 تا 15 همه روزه از شنبه تا پنجشنبه

در انتهای جلسه معاملاتی دوره پایانی معاملات شروع می شود طی آن ورود سفارش جدید و یا ابطال سفارشاات امکانپذیر نمیباشد و صرفاً سفارشاتی که با تغییر قیمت، شرایط برابری قیمت خرید و فروش را احراز میکنند، در ان دوره اجرا میشوند.( در سمت خرید افزایش قیمت و در سمت فروش کاهش قیمت)

قیمت جهانی اونس طلا

قیمت تبدیل دلار به ریال

خبرهای اقتصادی ، سیاسی ایران

پوشش ریسک

بدون نگرانی از کاهش یا افزایش قیمت در بازار آتی کالا سرمایه‌گذاری کنید. پوشش ریسک به معنی حداقل کردن یا از بین بردن ریسک ناشی از نوسانات قیمت است.

کارمزد اندک معاملات و معافیت مالیاتی

کارمزد معاملات قراردادهای آتی بسیار کمتر از معاملات سهام است. این ویژگی برای افرادی که صرفاً قصد سرمایه‌گذاری در بازار آتی کالا را دارند بسیار برجسته است.

دارای اهرم مالی

با توجه به مکانیزم اخذ وجه تضمین در ابتدای ورود به قرارداد آتی که تنها درصدی از ارزش معامله است، می‌توانید بدون داشتن مبلغی به اندازه ارزش کالای مورد نظر، آن را معامله کنید و از بازدهی آن بهره‌مند شوید.

بازاری دو طرفه

چه قیمت‌ها افزایش یابند و چه کاهش، با پیش‌بینی صحیح می‌توانید در این بازار سود کسب کنید. در واقع برخلاف معاملات سهام که تنها از افزایش قیمت آن می‌توانید سود کسب کنید، در بازار آتی کالا اگر پیش‌بینی کاهش قیمت یک کالا را در آینده دارید، می‌توانید با ورود به موقعیت فروش سود کسب کنید.

تسویه حساب روزانه

به منظور کاهش ریسک عدم ایفای تعهدات، سود و زیان مشتریان در پایان هر روز معاملاتی به حساب آن‌ها منظور می‌شود. همچنین درصدی از «وجه تضمین لازم»، تحت عنوان «حداقل وجه تضمین» تعریف می‌شود و اگر مقدار وجه تضمین (ناشی از زیان روزانه) به این مقدار برسد، به فرد هشدار داده می‌شود تا وجه خود را به اندازه اختلاف «وجه تضمین لازم» و«حداقل وجه تضمین» افزایش دهد.